بررسی خاطره نویسی در ادبیات دفاع مقدس با تاکید بر سه کتاب ، پرواز تا بی نهایت،آیینه اِسارت و نبرد درالوگ با نگاهی به سیرتکاملی آن در ادبیات کلاسیک

خاطره نویسی در جهان از قدمت بالایی برخوردار است و اولین بار در تمدن باستانی مصر پدید آمده است. در ایران بخش هایی از اوستا کهن ترین خاطرنگاشته محسوب می شود. خاطره نویسی به شکل امروزی در ایران از دوران قاجار شکل گرفت. از ویژگی های عمومی خاطره می توان به استناد، حضور فعال راوی، دوری از تخیّل، روایت مند بودن خاطره اشاره کرد. استفاده از زبان و لحن واقعی و ملموس، نثر خودمانی، برجستگی حوادث، مشخص بودن زمان و مکان، داشتن ابتدا و انتها از ویژگی های ساختاری خاطره است. زبان مورد استفاده در خاطره باید زبان معیار باشد. از ویژگی های خاطرات دفاع مقدس عدم بهره گیری از آموزش های خاص، وجود پرنگ سنت ها و آموزه های دینی و نام بردن از سلاح ها و ادوات جنگی در خاطرات است. جنگ ایران و عراق باعث به وجود آمدن ادبیات خاصی در ایران شد. ساده ترین وسیله برای بیان حوادث جنگ نوشتن خاطرات بود به همین علت در این دوره خاطره نویسی رونق گرفت. خاطرات جنگ به دو دسته جبهه نگاشته ها و پشت جبهه نگاشته ها تقسیم می شوند. خاطرات دفاع مقدس به سه صورت تدوین شده اند؛ یا نویسنده و راوی خاطرات یکی است، یا خاطرات به وسیله مصاحبه از راوی شنیده شده و توسط فردی دیگر نوشته شده است، یا دیگران خاطرات یک شخص را جمع آوری و روایت کرده اند. آیینه اسارت خاطرات حیدر فتاحی تختگاهی است که راوی و نویسنده در آن یک نفر است. خاطرات کتاب مستند است که با زبانی واقعی و تاثیر گذار روایت می شود. سختی ها و شکنجه های دوران اسارت از برجسته ترین مضامین این کتاب هستند. نبرد درالوگ خاطرات جعفر جهروتی زاده است. خاطرات به وسیله مصاحبه با راوی نگاشته شده اند. آوردن زمان و مکان دقیق و عدم بهره گیری از عناصر ادبی باعث شده نثری تاریخ گونه داشته باشد. استفاده از سلاح ها و ادوات جنگی از بسامد بالایی در این کتاب برخودار است. پرواز تا بی نهایت خاطرات شهید عباس بابایی است که به وسیله نیروی هوایی ارتش جمع آوری و تدوین شده است. نویسندگان به مستند بودن خاطرات توجه نکرده اند، خاطرات کتاب موجز و کوتاه است. ویژگی برجسته کتاب نیز استفاده از توصیفات زیباست